--kup >>Claridge Laura , "Między Art Deco a Dekadencją" i inne książki o Łempickiej --[więcej >>zobacz też plakaty z obrazami Tamary Łempickiej --[więcej

Urodziła się w Moskwie, właściwie nawet niewiadomo kiedy, w 1896 lub 1898 roku. Jej rodzicami byli Borys Gurwik-Gorski i Malwina z domu Dekler. On był żydowskim kupcem i przemysłowcem, ona córką wpływowej i majętnej rodziny należącej do śmietanki ówczesnej Warszawy. Do swojego miejsca narodzin Łempicka przyznawała się jednak niechętnie, do tego stopnia, że kiedyś sprawiła sobie fałszywą metrykę urodzenia, w której jako miejsce urodzin widniała Warszawa, czemu daje się nabrać część badaczy, choć z drugiej strony - nie wiadomo na pewno, który pogląd jest słuszny.
Nie jest to bowiem jedyny fakt ze swojej biografii, który Łempicka ukoloryzowała, w rezultacie jej życiorys jest tak misternie trudny do zbudowania, że nasuwa porównanie z mistrzami gotyku.
Ojciec zniknął gdy miała parę lat, oficjalna wersja artystki opowiadana na salonach brzmiała, iż się rozwiódł z jej matką. Wątpliwe. Wszystko wskazuje, że targnął się na swoje życie.
Wychowała się więc u rodziny matki w Warszawie, kulturalnej stolicy tej części niegdysiejszego państwa polskiego, która przypadła Rosji.

W 1911 roku pojawia się na powrót w Rosji gdzie włączyła się w życie towarzyskie Petersburga. Dni dzieli pomiędzy pobierane lekcje rysunku w petersburskiej Akademii Sztuk Pięknych, a bujne życie towarzyskie elit. Na jednym z salonów Tadeusza Łempickiego, swego przyszłego męża, którego rodowe nazwisko rozsławi jako malarka i którego nawet po rozwodzie nie przestanie używać. Wybranek był zresztą nie byle kim - synem bratanicy samego Cypriana Kamila Norwida. Pobrali się w 1916.W tym samym roku artystka urodziła córkę - Marię Krystynę, zwaną pieszczotliwie przez wszystkich - Kizette.
Sielanka pewnie potrwałaby jakiś czas gdyby nie Rewolucja Październikowa, choć pewnie i ona nie zmieniłaby wiele, gdyby pewnego zimowego poranka 1917 do sypialni Łempickich nie wpadli Czekiści i nie aresztowali Tadeusza.
Dopiero po kilku miesiącach spotkali się w Kopenhadze. Cena którą artystka zapłaciła za wydobycie męża z więzienia i pomoc w wyjeździe z Rosji była spędzona noc z konsulem Szwecji.
Tadeusz Łempicki nie był jednak po bolszewickim więzieniu już nigdy tym samym człowiekiem. Łempiccy w 1918 roku przenieśli się do Paryża. Popadli w długi, mieszkali w malutkim, w dodatku wynajętym, mieszkaniu i prowadzili życie w niczym nie przypominające dawnego przepychu.
Próbą znalezienia sobie pracy było podjęcie przez Tamarę studiów malarskich w Académie Ransom . Potem kształciła się w pracowniach Maurice'a Denisa i André Lhote'a z Académie Montparnasse Ten ostatni - gorliwy obrońca kubizmu, a jednocześnie silny tradycjonalista, łączący go z klasycyzmem francuskim maił zdaje się decydujący wpływ na kształt twórczości Łempickiej. Jeśli bowiem można jakoś określić to co zaprezentowała w swoich pracach to byłoby to połączenie kubizmu z dojrzałym XIX-wiecznym akademizmem europejskim. Takie tendencje leżały właśnie u podłoża art déco.
Malarek w Paryżu nigdy nie brakowało, start dla Łempickiej nie był więc prosty.

Czasy artystki to epoka dekadentyzmu. Jeśli pod tym katem rozpatrywać jej twórczość, jak i życie prywatne, to istotnie nosi ono wszystkie znamiona poglądów epoki. Styl życia artystki daleki był od ogólnie przyjętych norm obyczajowych. Liczne romanse Łempickiej z kobietami i mężczyznami, wcale zresztą nieskrywane, nie były zdaje się czymś dla współczesnych niezwyczajnym.
Malarskim aktom jej autorstwa przypisuje się jawnie homoseksualny charakter. Ponoć włóczyła się nocami po podrzędnych knajpach i uprawiała miłość z marynarzami, zapytać się jednak należy po raz kolejny, czy nie jest to następna opowiastka, którą stworzyła artystka w celu ubarwienia sobie życiorysu.

Gdy jako portrecistka stała się znana i modna wraz z opiniami o jej obrazach krążyły plotki o jej romansach. Głośnym echem odbił się jej kilkumiesięczny pobyt w "Il Vittoriale", urządzonej w nieco bajkowym stylu rezydencji włoskiego poety i kobieciarza Gabriela D'Annunzia nad jeziorem Garda. On pragnął włączyć ją do grona swych zdobyczy, ona sportretować współczesnego Casanovę. Dodatkowo wykorzystała pobyt we Włoszech na studia prac mistrzów włoskiego renesansu.
Ta przygoda leżała u podnóża rozstania artystki z Tadeuszem Łempickim. Uważając, iż ciągłe plotki i skoki w bok żony są w konflikcie z jego pozycją, zresztą nie bez racji, w 1937 roku powrócił do Warszawy, nie bacząc na błagania Tamary i jej trzykrotne przyjazdy do Polski, nieprzejednanie przeprowadził rozwód i pobrał się ponownie zamykając ostatecznie rozdział Tamary w swojej biografii.
Nie jest prawdą, że Łempickiej Polska nie obchodziła. Żywa interesowała się krajem, swe obrazy prezentowała także na salonach malarskich w Polsce, wiele jej prac znajdowało i znajduje się w polskich kolekcjach, a sama malarka do końca życia mieniła się Polką.

W 1934 roku po raz drugi wyszła za mąż jej wybrankiem został baron Roul Kuffner - poznany przy okazji portretowania jednej z jego kochanek, potomek najbogatszej rodziny arystokratycznej dawnych Austro-Węgier.
W 1938 roku przeczuwając nadchodzącą wojnę małżonkowie likwidują swoje majątki w Europie i w 1939 wyjeżdżają do USA. Przez niecałą dekadę Tamara Łempicka była sensacją towarzyską, jej obrazy zamawiali wszyscy, obracała się w towarzystwie gwiazd Hollywoodu. Żyła wcale nie inaczej niż w Europie.
Nic jednak nie trwa wiecznie, to banalne stwierdzenie okazało i jej swą nieustającą aktualność - pod koniec lat czterdziestych surrealizm zdominował malarstwo amerykańskie, a w szczególności gusty kolekcjonerów. Jej obrazy mogły być traktowane już tylko jako ciekawostki czy jak niektórzy woleli śmiechostki.
Łempicka próbowała jeszcze ratować gasnącą karierę malując surrealistyczne krajobrazy, ale w tej dziedzinie daleka był od mistrzostwa i niedawnej popularności portrecistki.
Wolała sama zejść ze sceny. Zmarła w 1980 roku w Meksyku.

Jej sztuka przez lata była zapomniana. Dopiero na fali mody na art déco pod koniec lat osiemdziesiątych jej obrazy pojawiły się na rynku. Wróciła pamięć o artystce dekadenckiej "baronowej z pędzlem". Reprodukcje jej prac znalazły się w katalogach największych agencji zdjęciowych, a mówienie o niej i zachwycanie się jej twórczością stało się znów tak modne i powszechne jak w latach największej pomyślności artystki.

Swe prace sygnowała Tamara De Lempicka, malowała prawie zawsze na desce nierzadko do nakładania farby używając szpachli.
Z całokształtu jej prac należy wymienić kilka najsłynniejszych - sugestywny w oddaniu dwóch ciał modeli podwójny akt "Adam i Ewa" zawiera wszystkie cechy rozpoznawcze twórczości Łempickiej. W 1994 roku obraz sprzedano na licytacji domu aukcyjnego Christie's w Nowym Jorku za 2 miliony dolarów.
"Niedokończony mężczyzna" to portret Tadeusza Łempickiego, pierwszego męża artystki. Tytuł nadała mu sama artystka niewątpliwie po odejściu męża postanowiła go bowiem nie kończyć. Fantastycznie oddany frak i kapelusz męża, kapelusz, całość utrzymana w ciemnej tonacji tworzą niesamowity efekt, jakby model ledwo mieścił się w ramach. Właścicielem obrazu jest paryskie Narodowe Muzeum Sztuki Nowoczesnej, Centrum Pompidou.
Najsłynniejszy jej obraz, niewątpliwie najczęściej reprodukowany"Autoportret w zielonym Bugatti" powstał na zamówienie niemieckiego żurnalu mody "Die Dame" (Dama). Zamówiono go po tym jak olśniła wydawcę tego magazynu, gdy ubrana w kostium odpowiadający kolorowi jej żółtego kabrioletu Renault podjechała pod hotel w Monte Carlo.
Nigdy jednak nie miała zielonego Bugatti Atlantic w którym się sportretowała. Obraz jest własnością prywatną.

Trudno wskazać miejsca gdzie można zobaczyć prace tej polskiej malarki, gdyż przeważnie są ozdobami kolekcji prywatnych. Kilkanaście obrazów Łempickiej posiadają polskie kolekcje, w tym podobno trzy obrazy posiada Muzeum Narodowe w Warszawie, oddział w Królikarni, jakkolwiek spoczywają one w magazynie. "Kizette na balkonie", "Portret dziewczyny w rękawiczkach" i "Niedokończony mężczyzna" są eksponowane w Narodowym Muzeum Sztuki Nowoczesnej, Centrum Pompidou, w Paryżu. Tamże znajduje się fotograficzne archiwum prac artystki.
Od obcowania ze sztuką malarki zwykłym śmiertelnikom pozostają reprodukcje. Zresztą jest ona chyba jedyną polską artystką, której reprodukcje prac są tak ochoczo oferowane właściwie wszędzie na świecie.

-- ta strona jest też dostępna pod adresami:
>> www.TamaraLempicka.com
>> www.Tamara-Lempicka.com